Xe điện đang trở nên phổ biến trên toàn thế giới và việc sạc xe điện cũng có nhiều trường hợp sử dụng khác nhau. Điều này tạo nên sự phức tạp và khó hiểu cho người mới sử dụng. Trong bài viết này, hãy cùng Trang Công Nghệ tìm hiểu sơ qua những thuật ngữ thường được sử dụng bao gồm: Các chế độ, cấp độ sạc và tiêu chuẩn sạc của bộ sạc EV.
Nếu bạn là người mới sử dụng xe điện hoặc đang cân nhắc chuyển từ động cơ đốt trong sang xe điện, có rất nhiều thuật ngữ mới mà bạn cần tìm hiểu. Khác biệt lớn nhất giữa hai loại phương tiện chính là cách bạn “nạp nhiên liệu” cho xe thông qua bộ sạc điện.
Table of Contents
Chế độ sạc
Chế độ là thuật ngữ phản ánh cách cổng sạc được kết nối với lưới điện.
Chế độ 1
Sử dụng nguồn điện được cắm vào ổ cắm AC tại gia đình, nhưng hiện nay chế độ này không còn được sử dụng vì nhược điểm của nó là thiếu thiết bị điện tử an toàn, gây nguy hiểm và sạc rất chậm. Công suất sạc đầu ra tối đa giới hạn ở 2 kW, để sạc từ 0 đến 100% cần 40-60 giờ cắm liên tục.
Chế độ 2
Chế độ 2 cũng được cấp nguồn điện từ ổ cắm AC tiêu chuẩn của gia đình, nhưng được trang bị các tính năng an toàn trong hộp điều khiển cho cáp (ICCB). Nó chỉnh lưu từ AC sang DC và hoạt động giống như bộ ngắt mạch. Hầu hết các nhà sản xuất đều trang bị cho xe bộ sạc này. Nó cung cấp công suất đầu ra từ 2,5 - 3,7 kW và cần khoảng 14-16 giờ để sạc đầy pin cho xe.
Chế độ 3
Chế độ 3 được sử dụng phổ biến với các trạm sạc AC để tạo ra công suất 22-43 kW hoặc hộp treo tường chuyển đổi AC từ ba pha sang DC. Nếu sử dụng tại nhà, yêu cầu hệ thống điện 3 pha với cường độ dòng điện đầu ra 20-80A trên mỗi đường dây. Đây là lựa chọn tốt nhất để sử dụng tại nhà hoặc tại trạm sạc nếu người dùng không cần sạc nhanh, với chế độ này pin sẽ đầy trong 4-9 giờ.
Chế độ 4
Chế độ 4 sử dụng nguồn điện DC, hay còn gọi là sạc nhanh (Supercharger). Công suất sạc DC cao nhất hiện nay cho xe điện là 600 kW. Công suất sạc này được cung cấp bởi các trạm sạc nhanh DC do các nhà sản xuất như ABB, Siemens, và Tesla.
Theo đó, cách nhanh nhất để sạc cho xe điện là sử dụng bộ sạc nhanh DC (Supercharger) ở Chế độ 4. Tuy nhiên nó có thể nhanh chóng làm giảm tuổi thọ pin trên xe điện. Do đó, người dùng nên cân nhắc sử dụng ở Chế độ 3 thường xuyên cho việc sạc xe.
Cấp độ sạc
Với xe điện EV, hiện có 3 cách để cung cấp năng lượng cho hệ thống pin của xe bao gồm Cấp độ 1, cấp độ 2 và sạc nhanh DC (hay còn được gọi là cấp độ 3). Sự khác biệt giữa các cấp độ này xoay quanh tốc độ sạc cho hệ thống pin.
Sạc cấp độ 1
Đây là cấp độ sạc sử dụng nguồn điện dân dụng tiêu chuẩn mà hầu hết các thiết bị điện tử hiện nay đang dùng. Tại nhiều quốc gia, điện áp sử dụng cho các gia đình thường là dạng xoay chiều AC 220V-240V. Một số ít quốc gia sử dụng điện áp xoay chiều AC 110V-120V.
Các bộ sạc cấp độ 1 thường được các hãng xe cung cấp sẵn cho khách hàng khi mua xe, bộ sạc di động 2,4 kW tương thích với ổ cắm điện dân dụng, nên người tiêu dùng không cần tốn thêm chi phí lắp đặt. Hệ thống này bị giới hạn ở dòng điện 10-12A để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện, nhưng nhược điểm là nó mất khá nhiều thời gian .
Sạc cấp độ 2
Sạc cấp độ 2 là bộ sạc phổ biến nhất có thể được tìm thấy ở các trạm sạc công cộng như điểm dừng nghỉ, chung cư, trung tâm thương mại, … Nó sử dụng điện áp đầu vào AC 240V thông qua bộ sạc có dây cứng chuyên dụng, công suất ở mức từ 11-12 kW. Tất cả các xe điện đều có khả năng sạc cấp độ 2.
Các bộ sạc cấp độ 2 được lắp đặt trong gia đình sẽ cần bỏ chi phí khoảng 10-30 triệu đồng, tùy thuộc vào thương hiệu, xếp hạng công suất và các yêu cầu lắp đặt. Tuy nhiên, việc lắp bộ sạc điện cấp độ 2 cần một đường điện chuyên dụng, tối thiểu là dòng điện 50A.
Ưu điểm của bộ sạc cấp độ 2 là có thể sạc tại nhà, với mỗi giờ sạc cung cấp quãng đường từ 20-40 km. Mỗi ngày sạc 3-5 giờ sẽ đủ phục vụ nhu cầu di chuyển hãng ngày cho gia đình cũng như công việc.
Sạc cấp độ 3 (DC)
Sạc cấp độ 3 hay còn gọi là Sạc nhanh DC, đây là cấp độ sạc cao nhất dành cho xe điện hiện nay. Loại sạc này thường không lắp ở nhà, người dùng có thể tìm thấy cổng sạc cấp độ 3 tại các trạm sạc chuyên dụng, cần thời gian sạc nhanh như Trạm dừng nghỉ cao tốc, cây xăng, trạm dịch vụ của hãng xe, … nơi xe có thể dễ dàng được sạc đầy trong vòng chưa đầy một giờ.
Nguyên lý của sạc cấp độ 3 là sử dụng điện áp đầu vào AC 480V trở lên với dòng điện hơn 100A, sau đó được chuyển đổi thành dòng điện một chiều DC trước khi được truyền tới pin của xe. Bộ sạc nhanh DC hiện nay có công suất hỗ trợ từ 50-600 kW, cho phép sạc đầy 80% pin xe điện chỉ trong 15-45 phút.
Tiêu chuẩn sạc
Tùy theo các khu vực và nhà sản xuất xe điện sẽ sử dụng các tiêu chuẩn khác nhau cho quá trình sạc điện cho phương tiện của mình. Trên thế giới có 5 tiêu chuẩn sạc được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm:
SAE J1772
SAE J1772 là tiêu chuẩn sạc AC phổ biến nhất trên thế giới. Tiêu chuẩn này được phát triển bởi Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Hoa Kỳ (SAE) và được sử dụng bởi hầu hết các nhà sản xuất xe điện và các trạm sạc ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
CCS
Tiêu chuẩn sạc CCS viết tắt của cụm từ Combined Charging System, là tiêu chuẩn sạc AC và DC phổ biến ở châu Âu, Mỹ và một số quốc gia khác. Tiêu chuẩn này được phát triển bởi Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Quốc tế (SAE) và được hỗ trợ bởi nhiều nhà sản xuất xe ô tô lớn bao gồm: BMW, GM, Ford, Hyundai Motor (bao gồm KIA), Nissan, Porsche, Tesla, Volkswagen, ...
CHAdeMO
CHAdeMO là tiêu chuẩn sạc DC phổ biến ở Nhật Bản, Hàn Quốc và một số quốc gia khác. Tiêu chuẩn này được phát triển bởi Hiệp hội Chuẩn hóa Kỹ thuật Ô tô Nhật Bản (JSAE) và được hỗ trợ bởi nhiều nhà sản xuất xe điện, bao gồm BYD, Nissan, Mitsubishi, Renault, … CHAdeMO có công suất sạc tối đa 50 kW.
GB/T
GB/T là tiêu chuẩn sạc AC và DC phổ biến ở Trung Quốc. Tiêu chuẩn này được phát triển bởi Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Trung Quốc (GB/T) và được hỗ trợ bởi nhiều nhà sản xuất xe điện, bao gồm BYD, Geely, SAIC,…
NACS
NACS (North American Charging Standard) hay còn gọi là tiêu chuẩn Bắc Mỹ, đây là tiêu chuẩn sạc phát triển bởi hãng xe điện Tesla dành cho thị trường Bắc Mỹ và được sử dụng bởi các mẫu xe Tesla sản xuất từ năm 2012 đến nay. Tesla đã mở rộng mạng lưới trạm sạc của mình nhanh chóng và hiện vận hành khoảng 60% tổng số bộ sạc nhanh DC ở Mỹ.
Ngoài ra, tiêu chuẩn ChaoJi mới nổi có thể được áp dụng ở cả Trung Quốc và Nhật Bản.
Tại Việt Nam, VinFast là nhà sản xuất đầu tiên và duy nhất đang vận hành các hệ thống trạm sạc dành riêng cho các mẫu xe điện của hãng với hơn 150.000 cổng sạc cho xe máy điện và ô tô điện, trải dài rộng khắp 63 tỉnh thành. Các cổng sạc Cấp độ 1 được tặng kèm khi mua xe, Cấp độ 2 sẽ là các trạm sạc công suất 11 kW, 30 kW. Trong khi cấp độ 4 cung cấp đầu ra 60 kW, 150 kW và 250 kW. Các trạm sạc nhanh theo tiêu chuẩn CSS Type 2 được sử dụng phổ biến tại nhiều quốc gia.
TH (trangcongnghe.com.vn)
